Với những ngọn núi hùng vĩ và vùng đất rộng lớn, Yên Bái không chỉ là điểm đến thu hút du khách bởi cảnh sắc thiên nhiên mênh mông mà còn bởi danh sách đặc sản phong phú và độc đáo. Từ những món ăn đậm chất vùng núi đến những món ăn đặc trưng của người dân địa phương, tổng hợp danh sách 15 đặc sản Yên Bái không chỉ là lời mời đến với hương vị tuyệt vời mà còn là cơ hội để tìm hiểu về văn hóa và lịch sử đa dạng của vùng đất miền núi phía Bắc này. Hãy cùng khám phá những hương vị đặc biệt và nổi tiếng của Yên Bái qua danh sách 15 đặc sản ngon và hấp dẫn này.
Thị trâu gác bếp
Sẽ là một thiếu sót lớn nếu không nhắc đến món ăn này trong danh sách Yên Bái có đặc sản gì. Đây là món ăn mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc bản địa miền núi mà cụ thể là người Thái đen ở Nghĩa Lộ, Yên Bái. Để làm ra những miếng thịt trâu thơm ngon nhất, người ta phải chọn phần thịt nạc của những con trâu đang chăn thả trên đồi.
Khâu marinade cũng rất quan trọng, vừa tạo hương vị đặc trưng vừa giúp che đi mùi khói khi ăn, đặc biệt quan trọng không thể bỏ qua thành phần gọi là mắc khén, một loại tiêu dân dã, của người dân Tây Bắc. Vào những ngày đông gió lạnh, còn gì tuyệt hơn khi được ngồi quây quần bên bếp lửa và thưởng thức những miếng thịt bốc mùi hương, căng tròn, dai dai.
Nếp Tú Lệ – sản phẩm đặc biệt của Yên Bái.
Không phải tự nhiên mà người ta coi gạo nếp Tú Lệ là loại gạo đặc sản nổi tiếng của huyện vùng cao Văn Chấn, Yên Bái. Nhắc đến Tú Lệ, người ta sẽ nghĩ ngay đến loại gạo ngon được đồn thổi từ xa, một loại gạo cho nếp dẻo thơm, ngay khi thu hoạch người ta sẽ cảm nhận được mùi thơm lan tỏa từ nơi đây. hạt giống. hạt gạo tròn, trắng trong.
Đến Yên Bái, hãy nhớ ghé thăm vùng đất Tú Lệ. Đó là nơi nghỉ ngơi bên dốc núi, nơi cây lúa mang đặc trưng của thiên nhiên, nở hoa và đậu quả. Thưởng thức bát xôi gấc thơm ngon với hương vị đậm đà của miền Tây Bắc.
Mật ong nhãn Văn Chấn.
Đến Văn Chấn – Yên Bái, mọi người còn có thể thưởng thức mật ong rừng hoa nhãn. Nhãn khai hoa vào cuối tháng 4, thiên nhiên hòa quyện niềm vui chung với những con ong đang cần mẫn tìm kiếm mật. Với diện tích hàng nghìn ha trồng nhãn, Văn Chấn, Nghĩa Lộ là địa điểm lý tưởng để du khách trải nghiệm hương vị đặc trưng của mật ong rừng ở đây.
Lạp Xưởng Yên Bái.
Cùng với thịt trâu gác bếp, lạp xưởng Yên Bái cũng là một món ăn truyền thống nổi tiếng ở vùng đất này. Để làm ra những chiếc lạp xưởng thơm ngon nhất, người làm cũng cần có kỹ năng. Sẽ không quá lời khi nói rằng vì lạp xưởng cần nhiều công đoạn khác nhau, từ chọn nguyên liệu, nêm nếm sao cho hài hòa nhưng vẫn giữ được đặc trưng, đặc biệt là biết cách nêm nếm gia vị. Công đoạn xông khói như thế nào là vừa đủ và trên bếp, không để lửa quá to hoặc quá nhỏ…
Nhé như kỳ cầu sản Bái Yên độc đáo món ăn cùng thưởng quên đừng bạn đến đây, hơn ngon thơm sẽ xưởng lạp, bếp nóng làm để quế như dầu tinh có củi loại các dùng thường núi miền dân người.
Bánh chưng màu đen từ Mường Lò.
Bánh Chưng xanh ngày Tết không còn quá xa lạ với nhiều người nhưng nhắc đến bánh Chưng đen thì không mấy ai thích thú. Khi hỏi đến đặc sản Yên Bái là gì thì bánh chưng đen được tiết lộ ngay đầu tiên.
Gia vị này là một loại gia vị nghệ thuật đã trải qua nhiều thế hệ chế biến và truyền lại từ đời này sang đời khác. Lá dong được lựa chọn kỹ càng, phải mỏng và đủ độ mềm để bọc bên ngoài món ăn. Gạo nếp và đậu xanh được ngâm nước và nấu chín, sau đó trộn với thịt heo đã được nghiền nhuyễn và gia vị. Sau đó, người dân cuốn từng viên nhỏ của hỗn hợp này trong lá dong và đóng gói cẩn thận. Món ăn này sau đó được hấp chín và trở thành một món ăn ngon lành và đậm đà hương vị.
Đến miền đất thân thương này, để bánh có màu đen đặc trưng, người ta phải ngâm bánh trong nước tro hạt sen, hoặc nước vỏ cây. Món quà xứng đáng cho cống hiến của bạn sẽ là món bánh thơm ngon, hấp dẫn.
Măng sặt.
Trước đây, măng mọc tự nhiên trên các vùng gò đồi của huyện Trạm Tấu, huyện Văn Chấn, nhưng chủ yếu là ở thị xã Nghĩa Lộ. Măng sặt không có nhiều vì mọc tự nhiên, không cần chăm sóc. Nhưng khi nhận thấy nhu cầu ẩm thực của người dân và nhiều du khách từ nơi khác đến các huyện vùng cao của tỉnh Yên Bái rất ưa chuộng món măng, người Dao, người Thái đã biết quy hoạch vùng có măng trên rừng. Rừng già thành khu riêng, chăm sóc măng cũng phát triển tốt hơn, mập hơn, ngon hơn.
Món măng hấp dẫn và thú vị nhất là món măng Yên Bái. Đặc sản này đã trở thành một món ẩm thực được nhiều người yêu thích bình chọn. Khu vực Yên Bái có địa hình và khí hậu phù hợp cho sự phát triển và sinh trưởng của cây măng tre. Chính vì thế, không phải nơi nào cũng có măng ngon.
Các củ măng tươi ngon nhất, người dân vui mừng vào rừng hái vào mùa măng nở. Măng xanh dễ bóc, màu vàng trắng mềm, là đặc sản của vùng núi Tây Bắc, cụ thể là vùng quê Yên Bái. Khi luộc chín, măng xanh có mùi thơm núi rừng và khi ăn không ngán, rất ngọt.
Muồm muỗm nóng chảy Mường Lò.
Mảnh đất Mường Lò đã từng được ai đến và thưởng thức món muồm muỗm rang, nướng giòn thơm ngon thì không thể nào quên được khoảnh khắc tuyệt vời ấy. Muồm muỗm thường có nhiều vào mùa lúa chín, hành lá được rang giòn, thêm một chút gia vị, chấm với muối ớt hoặc lá chanh, mọi người cũng có thể nấu nhẹ nhàng trên lửa với nước măng chua.
Chảo cho dầu nóng, khi dầu đạt nhiệt độ cao thì cho món đã được làm sạch vào chảo. Khi món chín vàng 2 mặt thì cho ra đĩa và thưởng thức.
Lấy nước, cho ngay mỡ (hoặc dầu ăn) vào khuấy đều trên lửa lớn; Đầu tiên, muồm muỗm được om với măng chua (hoặc giấm gạo) trên lửa nhỏ. Khi nghe thấy tiếng nổ lách tách tức là muồm muỗm đã chín và giòn, cho bột canh (hoặc nước mắm, hạt nêm…) Mì chính vừa đủ, chút ớt tươi vào đảo nhanh tay; Cuối cùng cho lá chanh đã cắt nhỏ vào, đảo đều đến khi lá chanh chín thì bắc chảo ra. Hến rang chín có màu vàng sậm và rất thơm.
Chè băng suối Giàng.
Với những du khách đã từng ghé thăm mảnh đất Suối Giàng sẽ không thể nào quên được hình ảnh những đồi chè bạt ngàn. Chè ở đây có hương vị đặc trưng mang cả những gì tinh túy nhất của vùng núi Tây Bắc. Những búp chè non được người dân hái về có màu trắng xám nên được gọi với cái tên tế nhị – chè san tuyết Suối Giàng.
Chè ngon không chỉ vì những búp chè tươi ngon như thế mà còn đặc trưng bởi cách chế biến và nấu chè thủ công của người dân tộc miền núi. Một túi chè San Tuyết Suối Giàng chắc chắn sẽ là món quà ý nghĩa tặng cho những người thân yêu của bạn khi có dịp ghé thăm vùng đất này.
Quả táo mèo.
Cây táo được trồng rất phổ biến ở các tỉnh Tây Bắc như Yên Bái, Lào Cai, Sơn La. Tuy nhiên, táo đặc biệt Yên Bái là loại táo nổi tiếng và mang hương vị đặc trưng nhất. Với khí hậu mát mẻ và độ cao trên 1.000m, táo đã trở thành “đặc sản” của vùng đất này.
Quả sơn tra hay còn được gọi là quả táo mèo có hương vị chua chát luôn kết hợp với vùng đất Yên Bái. Sau khi ăn, quả này sẽ để lại hương vị chua ngọt và còn thêm cả hương vị chát. Quả chua thường được chế biến thành mứt táo và ô mai chua. Loại quả này không chỉ được sử dụng làm thực phẩm mà còn có nhiều tác dụng tốt trong y học cổ truyền.
Cũng rất hào hứng tìm mua về, chỉ một chút thôi cũng đủ khiến chúng tôi nhớ đến quả táo mèo của vùng cao Yên Bái. Một chút say men từ rượu Sơn Trà, mê mải trong mùi thơm đậm đà của rượu táo rừng được người dân địa phương chưng cất. Còn bị thu hút bởi những hũ rượu táo mèo, có thể gọi là “hủ tiếu” của miền sơn cước, một loại rượu rất truyền thống và độc đáo. Du khách đến Yên Bái.
Rau dớn.
Có ở khu vực núi – nơi ven suối, hẻm lạnh, dưới rừng thấp ẩm cao, rau dớn không có ở đồng bằng. Rau dớn – người Thái gọi là phác pút, thuộc họ Quyết, thân to hơn dương xỉ, cành dài, lá nhỏ mở rộng trên ngọn như tán của một chiếc ô lớn. Một đặc sản Yên Bái rất đặc biệt có tên là rau dớn.
Cây cỏ xanh mướt là “vua” của các loại cây cỏ, đối với nhiều dân tộc. Nó không chỉ giúp tăng cao chất lượng bữa ăn hàng ngày, mà còn là đặc sản để tiếp đãi khách trong những dịp lễ, tết. Mỗi khi có sự kiện quan trọng, lễ hội cộng đồng, người dân lại tranh thủ vào rừng hái lá cây cỏ về chế biến món ăn. Vì loại cây cỏ này dễ hỏng, người dân ăn đến đâu hái đến ý đảm bảo cây cỏ luôn tươi ngon, chất lượng.
Ạp và giòn rất hấp dẫn.
Ruốc tôm từ Mường Lò.
Hương vị đặc biệt của sản phẩm đã được tạo nên từ nguyên liệu chính là tôm, thịt ba chỉ lợn, dầu thực vật và các loại gia vị từ vùng Mường Lò cùng với kinh nghiệm truyền thống của đồng bào Tây Bắc. Khi ăn món này với xôi ngũ sắc, cơm lam, bạn sẽ ấn tượng bởi vị thơm ngon của ruốc tôm kết hợp với cái mềm mịn của nếp Tú Lệ – đặc sản Yên Bái.
Món ăn ruốc tôm, có vẻ rất đơn giản và dễ làm nhưng không phải ai cũng có thể tạo ra một hương vị độc lạ như vậy khi thực hiện theo công thức đó. Mỗi vùng miền, mỗi người đều có cách riêng để tạo ra sự khác biệt trong hương vị của món ăn. Đến thăm Miền Tây Yên Bái, nơi có những người khéo léo đã chế biến món ăn này từ những nguyên liệu rất thân quen để mang đến hương vị thơm ngon trọn vẹn cho thực khách.
Vừa ăn một miếng đã cắt rồi để nguội để sấy lại, chín đều thịt và tôm khi đun nhẹ nhàng, lửa thật nhỏ để rang. Tôm và thịt đã băm nhỏ được khuấy đều trong chảo sau khi chiên nhẹ thịt. Nước mắm vài giọt được thêm vào để tôm thấm gia vị hơn. Tôm đã được lột vỏ và gỡ chỉ đen trên lưng và đầu tôm sau khi làm sạch. Tôm lớn đã được chọn để làm món ruốc tôm. Nguyên liệu bao gồm: Gia vị, dầu thực vật, thịt heo (nạc vai), tôm (tép).
Rêu nước Mường Lò.
Sau khi làm sạch rêu, người Thái thường trộn hạt lanh, hạt dổi, hạt mắc khén (tiêu rừng) với ớt, tỏi, gừng, sả, lá chanh rồi cho một ít thịt mỡ. Dùng rêu suối đã rửa sạch để gói rêu và gia vị, dùng dây tre buộc hai đầu, uốn mép lá tạo thành khung treo trên nẹp tre. Đem nướng trong tro ấm. Không có than, không có lửa, không có khói. Mỗi khi lá dong cháy một chút, rút que tre ra, hơ cả gói rêu nướng trên than hồng.
Rong suối thì rất nhiều nhưng rong ngon thì hiếm. Vì thế, người dân miền cao rất trân trọng món rong đặc sản Yên Bái này. Khi có khách đến chơi, có thể xử lý rong khô trên bếp. Món ăn thường được nấu vào bữa tối, khi toàn gia đình đông đủ.
Măng vầu gói thịt.
Măng thuộc họ tre, thân nhỏ, không có gai. Mọc ở rừng hoặc trên núi. Năm nào cũng vậy, cứ đến tháng Chạp, khi những cơn mưa xuân trải dài, từ dưới lớp lá mục nát, những chồi măng bắt đầu nhú lên, để lộ ra hai cái tai nhỏ xíu màu xanh đậm.
Măng ngon nhất vào thời điểm từ tháng ba đến tháng mười hai, củ măng có kích thước lớn, hình tròn và có vị ngọt tuyệt vời. Măng trở nên đắng và khó ăn hơn khi có sấm sét xảy ra theo kinh nghiệm của người dân. Gần như tất cả các góc chợ ở miền núi đều phục vụ món đặc sản Yên Bái này.
Xôi trứng kiến ở Mù Cang Chải.
Ở nhiều vùng, người dân đã biết nấu xôi. Nhưng mỗi nơi lại có một sự kết hợp rất thú vị. Nếu người Kon Tum có món xôi măng độc đáo thì người dân Tây Bắc lại có món xôi ngũ sắc ấn tượng. Ngoài ra, người Tày, Dao, Thái ở tỉnh Yên Bái còn có một sự kết hợp khá lạ, đó là sự kết hợp giữa gạo nếp và trứng kiến để tạo thành món xôi vô cùng hấp dẫn – đặc sản Yên Bái mới lạ. Ngoài ra, từ trứng kiến, đồng bào dân tộc thiểu số ở Yên Bái còn khéo léo chế biến những món ăn khác rất độc đáo và bổ dưỡng khác nhau. 
Bọ xít rán giòn.
Mỗi năm, khi hoa nhãn nở vào tháng 4, trên bông hoa sẽ có một lớp phấn trắng và rất nhiều côn trùng nhỏ xuất hiện. Lúc đó, người dân ở vùng Văn Chấn, Nghĩa Lộ sẽ bắt đầu chuẩn bị chăm sóc cho mùa quả ngọt mới và trên bàn ăn sẽ có một món ngon thêm – côn trùng chiên giòn, một món ăn đặc sản Yên Bái thú vị.
Đem ngôi sao vàng, sau đó rửa sạch và để khô, người dân vớt côn trùng ra, khí từ côn trùng bay lên phủ kín mặt nước, cho đến khi côn trùng chết hết, người ta đặt côn trùng vào nước ngâm vài giờ để côn trùng không còn mùi hôi, người dân ở đây xử lý khá đơn giản.
